Akademik Veri Yönetim Sistemi
Marmara Denizi’nin Ekolojisi: Deniz Salyası Oluşumu, Etkileşimleri ve Çözüm Önerileri, Prof. Dr. İzzet Öztürk,Prof. Dr. Muzaffer Şeker, Editör, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA), Ankara, ss.155-162, 2021
2021 Mayıs ve Haziran
aylarında Marmara Denizi’nin dört bir yanını etkisi altına alan müsilaj (deniz
salyası) felaketi yetersiz atıksu arıtımı, bölgedeki yoğun endüstriyel
faaliyetler ve küresel iklim değişikliği sebebiyle ekosistemi, deniz
canlılarını ve biyoçeşitliliği ciddi ölçüde tehdit edecek boyutlara ulaşmıştır. 2021 yılı itibarıyla Marmara Denizi’nde vuku bulan müsilaj problemi, durgun
hava koşulları, artan sıcaklıklar ve deniz içeriğindeki oldukça değişken besi
maddesi (azot ve fosfor) oranları gibi çevresel baskılardan dolayı giderek
artmaktadır. Deniz salyası ürettiği bilinen bazı fitoplankton türlerinin (örneğin
Gonyaulax fragilis, vb.) dış
etkenlerden kaynaklanan çok sayıda stres faktöründen dolayı sucul ortama salgıladıkları
jelatimsi ve koloidal özelliğe sahip ekzopolimerler (yüksek moleküler ağırlıklı
polisakkaritler), müsilaj oluşumunun biyolojik sebeplerini teşkil etmektedir. Müsilaj, deniz yüzeyini yüzlerce kilometrelik kıyı şeridi boyunca battaniye
gibi kaplayabilmekte ve oksijenin transferini önleyerek canlı organizmaların,
balık yumurtalarının ve larvalarının toplu ölümüne sebebiyet vermektedir. Bunun
yanında, bünyesinde deniz flora ve faunasını tehdit
eden patojenik bakterilere (koliform ve Escherichia
coli (E. coli) gibi) ve virüslere
ev sahipliği yapabilmekte olan müsilaj, deniz canlılarının solungaçlarının
tıkanmasına neden olmakta ve dolayısıyla balıkçılığı ve turizmi de olumsuz yönde
etkilemektedir. Bu çalışmada, Marmara Denizi’ni tehdit eden müsilaj (deniz
salyası) probleminin nedenleri ve negatif yanları irdelenmiş ve bu önemli
çevresel problemin çözümüne yönelik acil, orta ve uzun vadede uygulanması
gereken faaliyetler sunulmuştur.