Akademik Veri Yönetim Sistemi
19. Ulusal Bölge Bilimi ve Bölge Planlama Kongresi, Giresun, Türkiye, 2 - 04 Mayıs 2019, ss.41-42
Bu bildirinin amacı, bireylerin davranışlarının ekonomik eylemlerin ve kararların alınma sürecindeki etkisini ortaya koymaktır. Baskın ekonomik yaklaşımlar, kooperatif ve sosyal girişimlerin günümüzdeki piyasa ekonomilerindeki rolünü küçümsemiş ve marjinalleştirmiştir. Ekonomik büyümede, kooperatif ve sosyal girişimlerin ağırlığının ve rolünün hafife alınmasına yol açmıştır. Buna karşın, bireyler, kurumlar sadece kâr maksimizasyonuna göre davranmadıkları da ileri sürülmektedir. Davranışsal ekonomik bakış açısı; ekonomik süreçlerde ana belirleyicinin birey ve davranışlar olduğunu, bireylerin her zaman rasyonel olarak karar almadığını, ekonomik aktörlerin amaçlarının her zaman minimum maliyet, maksimum kar olmayabileceğini savunmaktadır. Bireylerin ve firmaların kararlarında motivasyonların ve tercihlerin çeşitlilik gösteren yapısının olduğunu ileri süren bu yaklaşım, bireylerin veya firmaların karar verme sürecindeki davranışlarını “nasıl” ve “neden” sorularına odaklanarak inceler ve bireylerin çevrelerini nasıl anlamlandırdıklarını yorumlamaya çalışır. Dolayısıyla sürece bakmak gerekmektedir. Bu bildirinin amacı, ekonomik eylemlerin ve kararların alınma sürecinde bireylerin davranışlarının etkisini ortaya koymaktır. Bu kapsamda, Kars’ın Boğatepe Köyü örnek alan olarak seçilmiştir. Boğatepe, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Kars iline bağlı bir köy yerleşmesidir. Bölgenin tek geçim kaynağı hayvancılıktır. 1950’li yıllardan itibaren köyün nüfusu hızla dışarıya göç etmiş ve azalmıştır. Ancak 2000’li yıllarda bir girişimcinin (İlhan Koçulu) köyüne geri dönmesiyle köyün kaderi değişmiştir. Köyün ekonomik ve sosyal olarak kalkınmasında önemli atılımları, köyde yaşayanlarla birlikte gerçekleştirmiştir. Günümüzde Boğatepe uluslararası düzlemde bilinirliği olan bir yerleşme haline gelmiştir. 2000’li yılların başında 650-700 kişinin yaşadığı köyün nüfusu son 20 yılda iki kat artmıştır. İlhan Koçulu, hayvancılığın oldukça önemli olduğu ve süt üretiminde önemli bir potansiyele sahip olan yerleşmede, peynir üretimine başlamıştır. Kentte yaşayan bir beyaz yakalı iken köyüne geri dönme kararı alarak köyünü kalkındırmak amacıyla yatırımlar yapmıştır. Eskiden peynir üretiminde merkez olan köyde çok sayıdaki mandıra bulunmasına rağmen, 2000’li yıllarda peynircilikle uğraşacak kişilerin kalmamasından dolayı mandıraların hepsi kapanmıştır. Günümüzde mandıra sayısı 7’ye ulaşmıştır. Sonuçta köy, peyniri ve yerel özellikleriyle turizm açısından önemli bir odak haline gelmiştir. Bu süreçte bireylerin (yerel halkın ve bir girişimci olarak İlhan Koçulu) tutum ve davranışları oldukça belirleyici olmuştur. Örgütlenme, öğrenme, yeniliğe açıklık, kadınının ekonomik hayata katılımı, turistlerle olan ilişkiler gibi konularda yerel halkın algısının ve tutumlar etkili olmuştur. Örneğin, zayıf bağların olduğu üniversitedeki bilim adamlarının söylediklerine güvenmiş ve öğrenme sürecini onlar aracılığıyla gerçekleştirmişlerdir. Kendi aralarındaki güçlü bağlar, öğrenme ve işbirliği sürecinde bazen kolaylaştırıcı bazen de zorlaştırıcı olmuştur. Bu bildiri kapsamında, girişimci olarak İlhan Koçulu’nun ve yerel halkın bu süreci “nasıl” gerçekleştirdikleri ve “neden” başarılı bir örnek olduğu ortaya konulacaktır. Derinlemesine görüşme, sosyal medya ve diğer ikincil kaynaklardan elde edilen sonuçlara dayalı olarak bireylerin hangi davranış özelliklerinin bu sürecin başarılı olmasında etkili olduğu sorusu cevaplanmaya çalışılacaktır. Sonuçta, bölgesel gelişme için her yer için geçerli tek bir reçetenin olmadığını söylemek mümkündür. Ekonomik kararlarda, bireylerin davranış özelliklerinin, algılarının ve tutumlarının etkili olduğu görülmüştür. YÖNTEM: Süreç analizi; derinlemesine mülakat, sosyal medya ve internet taraması.
BULGULAR: Bölgesel gelişme için her yer için geçerli tek bir reçetenin olmadığını söylemek mümkündür.
Ekonomik kararlarda, bireylerin davranış özelliklerinin, algılarının ve tutumlarının, sosyal ilişkilerin,
bağlamın etkili olduğu görülmüştür.
Anahtar kelimeler: Davranışsal ekonomi, turizm, gömülülük