Popülizme Karşı Katılım: Sosyal Sürdürülebilirlik Bağlamında Konut Alanlarında Katılımcı Tasarım Yaklaşımla


Barkul Ö., Oskay B.

PLANLAMA, cilt.34, sa.1, ss.13-23, 2022 (ESCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 34 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.14744/planlama.2022.01033
  • Dergi Adı: PLANLAMA
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI), TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.13-23
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Toplumun çeşitlenen ihtiyaç ve isteklerinin, ilerleme ve iyileştirme hedeflerinin karşılanması bakımından nicel ve nitel çok katmanlı ilkeleri içeren sosyal sürdürülebilirliğin sağlanmasında, tüm toplumsal kesimleri içeren katılım ilkesi önemli rol oynar. Mimarlık ve planlama disiplinleri açısından, herkes için yaşanabilir konut ve çevrelerin oluşumunda, katılımcı planlama ve katılımcı tasarım pratiklerine yönelik araştırmalar son yıllarda yeniden ön plana çıkmaktadır. Liberal demokrasilerin sürüklendiği temsil krizine karşı 1960’lardan itibaren yükseliş gösteren katılımcı tasarım ve planlama uygulamaları, zaman içinde neoliberal politikaların belirleyici hale gelmesiyle hızını yitirmiş ve sermaye hareketleri kent mekânını belirleyen en önemli unsur haline gelerek halkları yaşam alanları hakkında söz sahibi olamayan, kaderine razı topluluklara indirgemiştir. 2000’li yıllardan günümüze ise dönemin yaygın iklimini belirleyen illiberal popülist eğilimlerin yükselişine karşı tüm dünyada ve ülkemizde de sıkça görülen kentsel muhalefet hareketlerinin ortak taleplerinin “katılım” ilkesi çerçevesinde örgütlendiği görülmektedir. Bu bağlamda, öncelikli olarak çalışmanın çıkış noktasını oluşturan kuramsal arka planda, sosyal sürdürülebilirliğin inşasında katılım ilkesinin rolü ve günümüzde yaygınlaşan popülist eğilimlere karşı katılımcı mekanizmaların önemi tartışmaya açılmaktadır. Sonrasında, planlamada ve konut alanlarında katılımcı tasarım ilkeleri, araçları ve katılım yöntemleri üzerinden betimleyici bir çerçeve çizilmektedir. Çalışmanın özgün yanı, güncel bir konuyu ele alan betimleyici bir çerçeve sunmasıdır. Böylece, günümüzde yeniden yükselişe geçen katılım yazınına katkı sunması hedeflenmektedir