Müzelerde İklim Denetiminin Belirleyici Hususları


Ünsal M., Uğuryol M. F.

1st International Architectural Sciences and Applications Symposium, Isparta, Türkiye, 27 - 29 Ekim 2021, ss.715-728

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Isparta
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.715-728
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Müzelerde iklim denetimi, koleksiyonların bozulmasının önlenmesi ya da geciktirilmesi hedefiyle gerçekleştirilmekte ve nesnelere doğrudan uygulanan, aynı zamanda çeşitli riskler de barındırabilen etkin koruma müdahalelerine ihtiyacı azaltmaktadır. Bu bağlamda müzelerin iç mekânlarında sıcaklık ve bağıl nemin aşırı seviyeleri ile kısa süreli dalgalanma eğilimleri yatıştırılmaya çalışılmaktadır. Tercih edilecek iklim denetim yöntemine karar verme süreci, pek çok önemli etmeni göz önünde bulundurmayı gerektirmektedir. Söz konusu etmenler; koleksiyonların çevresel değişkenlere bağlı hasar görme risklerinin azaltılması, müze personel ve ziyaretçilerinin beşeri konforlarının sağlanması, müze binasında iç mekân iklimsel koşullarından kaynaklı oluşabilecek hasar ve bozulmalarının önlenmesi, uygun iklim denetimi için doğru, sistemli ölçüm ve izlemelerin gerçekleştirilmesi, enerjinin verimli kullanılması ve çevresel duyarlılıkların gözetilmesi gibi yaklaşımları içermektedir. Ayrıca geçmişin tecrübelerini faydacı bir şekilde ele alan referanslar ile eserlerde bozulmaların güzergahını ve süresini öngören koruma ölçütleri de dikkat edilmesi gereken önemli süreç bileşenlerini oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında müzeler için iklim denetimine karar verme sürecinin ilgili alanlarda çalışan profesyonellerin dahil olacağı bir grup etkinliği ile gerçekleştirilmesi gerektiği önerilmektedir. Böylece daha sonra karşılaşılması muhtemel iklim denetim sorunlarının önlenebileceği veya henüz erken aşamalarda tespit edilerek hasar potansiyellerinin düşürülebileceği değerlendirilmektedir. Her bir müze için irdelenmeksizin uygulanabilecek bir iklim denetimi reçetesi olmadığı ancak tercih edilebilecek pek çok verimli çözümün hedeflenen başarımı sağlayacağı sonucu çıkarılmaktadır.

Climate control in museums is carried out with the aim of preventing or delaying the deterioration of collections and reducing the need for remedial conservation interventions that are directly applied to objects, which can also involve various risks. In this context, extreme levels of temperature and relative humidity and short-term fluctuation tendencies are tried to be moderated in the interiors of museums. The process of deciding on the climate control method to be preferred requires considering many important issues. These issues are to reduce the risk of damage to the collections due to environmental variables, to ensure human comfort of museum employees and visitors, to prevent damage and deterioration that may occur in the museum building due to indoor climatic conditions, to carry out accurate and systematic measurements and monitoring for appropriate climate control, to use energy efficiently and to pay attention to the environmental sensitivities. In addition, references that deal with the experiences of the past in a utilitarian way and protection criteria that predict the route and duration of deterioration in museum objects are also important process components that should be considered. Within the scope of the study, it is suggested that the decision-making process on climate control for museums should be carried out with a group activity involving professionals working in related fields. Thus, it is evaluated that climate control problems that may be encountered later can be eliminated or their damage potentials can be reduced by detecting them at an early stage. It is concluded that there is no climate control recipe that can be applied without examining for each museum, but many efficient solutions that can be preferred will provide the targeted performance.