EPİK TİYATRODA MÜZİK


Creative Commons License

TURGAY N. Ö., BOZKURT KATIKÇI K.

Idil Journal of Art and Language, cilt.7, sa.52, ss.1601-1607, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

Epik Tiyatro’nun tarihsel süreciyle birlikte müziğin yerini, nasıl kullanıldığını ve yabancılaştırmaya hangi yöntemlerle hizmet ettiğini incelemek bu çalışmanın amacıdır. Doğu tiyatrosundan esinlenerek geliştirdiği ‘yabancılaştırma’ terimini tiyatroda ilk kullanan Bertolt Brecht’dir. Brecht, Epik Tiyatro Kuramı’yla izleyici ile oyun arasına belli bir uzaklık koyarak, oyunun

eleştirel bir gözle izlenmesini amaçlar. Epik Tiyatro’da bu uzaklık yabancılaştırma efektiyle sağlanır. Yabancılaştırma sahnelemede, oyunun biçiminde, teknik öğelerde, oyunculukta ve seyirci tarafında olmak üzere birçok şekilde kullanılır. Müzik, yabancılaştırmayı sağlayan en önemli öğelerden biridir. Yabancı-laştırmayı sağlarken müzik malzemelerinin çeşitliliği ve izleyici

üzerindeki gücünün farkına varılmış Epik Tiyatro ile tiyatroda müziğin kullanımı bir dönüm noktası olmuştur. Brecht’in Epik

Tiyatro’da kullandığı dil sade ve halka yöneliktir. Geniş kitleleri hedef alan Brecht’e göre kullanacağı müzik de dil gibi işlevini

yerine getirebilmelidir. Bu sebeple halkın tümüne hitap eden müzik türlerini tercih edilmiş kolay anlaşılır halk ezgilerini sıkça

kullanılmıştır. Orkestra ve korolar sahnede seyircinin görebileceği şekilde yer almış performanslar sırasında sahne etkili bir

biçimde ışıklandırılmıştır. Müziğin metni desteklediği gibi, metne karşı durabilen yapısı ile seyirciye tiyatroda olduğu hatırlatılmış koronun söylediği şarkılarla oyun yorumlanmıştır. Müziklerle metin kesintiye uğra-tılarak seyirci yanılsama havasından

uzaklaştırılarak istenen eleştirel düşünce süreci başlatılmıştır. Kabare ve tiyatro oyuncularının yorumculuğu tercih edilerek

seyircinin müziğin etkisine girmesinden kaçınılmıştır. Dolayısıyla müziğin tiyatrodaki önemi ve işlevi büyük ölçüde değişmiş

ve gelişmiştir.