1258/1843 Tarihli Nüfus Defterine Göre Kıbrıs Nüfusu Üzerine Toplumsal ve Demografik Değerlendirmeler


Creative Commons License

BAYCAR K., YENIYURT M.

Mevzu –Sosyal bilimler dergisi (Online), sa.10, ss.521-542, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.56720/mevzu.1334915
  • Dergi Adı: Mevzu –Sosyal bilimler dergisi (Online)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Central & Eastern European Academic Source (CEEAS), MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.521-542
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma tarihsel demografi kapsamında on dokuzuncu yüzyılın ilk yarısında Kıbrıs’ta nüfus ve beşerî sermaye yapılarını incelemeyi amaçlamaktadır. Bunu yaparken ekonomi tarihçiliğinde beşerî sermayenin bir temsili değişkeni olarak kullanılan “sayısal okuryazarlık düzeyleri” temel gösterge olarak kullanılmıştır. Kıbrıs’ta farklı dinlere mensup insanların birbiriyle iç içe yaşadığı ve ortak bir toplumsal yapı oluşturduğuna yönelik çıkarımlar mevcut literatürde yer almaktadır. Çalışmamız farklı dini gruplar arasındaki toplumsal etkileşimin beşerî sermayede de yakınsama meydana getireceği varsayımından hareketle akademik literatürde yer alan söz konusu yaklaşımı Kıbrıs özelinde beşerî sermaye bağlamında ve sayısal zeminde test etmeyi amaçlamaktadır. Bu maksat doğrultusunda makalemiz ekonomi tarihçiliğinde başvurulan “yaş yuvarlama” ve “ABCC” indeks hesaplamalarını kullanmaktadır. Sayısal analizimizin veri setini de 1843 yılında kayda alınan Lefkoşa Nüfus defteri oluşturmaktadır. Bu kayıtlarda Lefkoşa’daki Müslüman ve Hristiyan bireylerin isimleri, fiziksel özellikleri, yaşları, meslekleri, erkek çocuk sayıları yer almaktadır. Sayısal analizlerimizin neticesinde adadaki Müslüman ve gayrimüslim topluluklar arasında beşerî sermaye bağlamında ciddi bir farklılığın olmadığını gözlemlemekteyiz. Bu durum da İngiliz egemenliği öncesi Osmanlı Kıbrıs’ında toplumsal gruplar arasında homojenliğin sağlanmış olduğu fikrini doğrular niteliktedir.
This study aims to sketch out the human capital and population structure of Cyprus, in the first half of the nineteenth century and analyse it in a historical demographic context. For this practice, the level of “quantitative literacy”, which is accepted as a proxy variable of human capital, is used. The existing academic literature indicates that people of different religious affiliations were socially intermingled, and they possessed a common social structure on the Island. Relying on the assumption that social interaction between people of different religions would ultimately end up with convergence in human capital; our article aims to test the mentioned argument in the literature within the framework of human capital using numerical sources and methodology. For this purpose, our study uses the “age heaping” method and “ABCC index” which has been widely used in economic history literature. As for numerical sources, we extracted the dataset from the “Population Register of Lefkoşa” which was held by the government of the time in 1843. The census includes the individuals’ names (of both Muslim and Christian separately), their repu-tation, physical characteristics, ages, occupations, and the number of sons in Lefkoşa. Our numerical analysis shows that there was no significant gap between Muslims and non-Muslims in terms of human capital. This verifies the idea that social homogeneity between different groups had already been achieved in Cyprus before British sovereignty.