Akademik Veri Yönetim Sistemi
Megaron Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi, cilt.1, sa.1, ss.18-27, 2005 (Hakemli Dergi)
Sevgül Limoncu, Cengiz Bayülgen
Y.t.ü Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, İstanbul, Türkiye
Türkiye jeolojik - topoğrafik yapısı ve iklim özellikleri nedeniyle büyük can ve mal kayıplarına yol açan doğal afetlerle sık karşılaşan ülkelerden biridir. Son altmış yıl içerisinde doğal afetlerin yol açtığı yapı hasarları istatistikleri dikkate alındığında, hasarın %62’sinin depremler nedeniyle meydana geldiği gözlenmektedir.
Afet sonrası çok sayıda konutun yıkılması veya ağır hasar görmesi sonucu, bu konutlarda yaşayan ailelere hızla yeniden barınak sağlanması zorunluluğu ile karşı karşıya kalınmaktadır. Türkiye’de afet sonrası barınma sorununa ilişkin yaklaşımlara bakıldığında;
a)Acil Yardım Aşaması
b)Rehabilitasyon Aşaması
c)Yeniden Yapım Aşaması
olmak üzere üç aşamada sorunun ele alındığı görülmektedir.
Türkiye’de afet sonrası uygulanan üç aşamalı barınma yaklaşımı; seçilmiş 6 farklı deprem örneğinde incelendiğinde;
üç aşamada da belirli bir stratejinin olmadığı, izlenecek yolun kararının afet sonrasına bırakıldığı ve bu eksikliğin afetlere karşı hazırlıklı olunmasını engellediği görülmektedir. Ayrıca bu üç aşamalı afet sonrası barınma yaklaşımı afetzedelerin gereksinimlerini aşamalı olarak, ivedilikle karşılamakta ve ülke kaynaklarını verimli kullanmakta yetersiz kalmaktadır. Her aşamada ki sorunları yönetsel-yasal, yer seçimi-yerleşim, birimlerin tasarım -uygulama ve kullanım, altyapı, sosyo-psikolojik, maliyet ve sürdürülebilir olmama gibi alt başlıklar halinde toplamak olanaklıdır.
Sorunların irdelenmesi sonucunda; afet sonrası barınma sorunun bir sistem olarak tüm etkileşen bileşenleri ile ele alınması, afet öncesinden hazırda bulunan bir sisteme her bölgenin kendi verilerini koyarak izleyebileceği karar adımlarının oluşturulması ve ülke kaynaklarını verimli kullanmak ve ivedi çözüm için sürdürülebilir bir barınma sisteminin tasarlanmış olması gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Afet, deprem, afet sonrası barınma, sü, rdürülebilirlik, sürdürülebilir barınma sistemi.