Akademik Veri Yönetim Sistemi
XI. Uluslararası TURKCESS Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi , Gaziantep, Türkiye, 18 - 20 Eylül 2025, cilt.1, sa.76, ss.358, (Özet Bildiri)
Türkçe öğretimi dinleme, konuşma, okuma ve yazma olmak üzere dört temel beceri ile dil bilgisi üzerine kurulmaktadır. Bu becerilerin geliştirilmesi için farklı yöntem ve teknikler kullanılmaktadır. Yazma eğitiminde kullanılan yöntemlerden birisi de süreç temelli yazmadır. Süreç temelli yazma yöntemi yazma becerisinin sürece yayılarak geliştirilmesini amaçlamaktadır. Alan yazını tarandığında bu yöntemin farklı metin türlerinin yazımı üzerindeki etkisi konusunda sınırlı sayıda araştırmaya rastlanmıştır. Bundan dolayı bu çalışmada öğretmen görüşleri alınarak süreç temelli yazmanın bilgilendirici metin yazımına etkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Süreç temelli yazma yönteminde yazma bir süreç etrafında ilerlemektedir. Süreç temelli yazma yöntemi kendi içerisinde 6+1 Analitik Yazma ve Değerlendirme Modeli ile 4+1 Planlı Yazma ve Değerlendirme Modeli olarak ikiye ayrılmaktadır. Bunlardan 4+1 Planlı Yazma ve Değerlendirme Modeli daha yaygın kullanılmaktadır. Bu model hazırlık, taslak oluşturma, gözden geçirme, düzeltme ve sunum aşamalarından oluşmaktadır. Süreç temelli yazma yöntemiyle farklı metin türleri oluşturulabilir. Bu metin türlerinden bilgilendirici metinler okura bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Öğretmen görüşleri alınarak süreç temelli yazmanın bilgilendirici metin yazımına etkisini ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden temel nitel desen kullanılmıştır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formuyla öğretmen görüşleri alınmıştır. 2024-2025 eğitim öğretim yılında İstanbul’da görev yapan 10 Türkçe öğretmeni ile görüşme yapılmıştır. Görüşmeden elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Bu kapsamda öğretmenlere öğrencilerin metin türlerine dair bilgi düzeyleri, farklı türlerde metin yazma yeterlilikleri, metin yazma istekliliğinin türlere göre farklılaşması ve süreç temelli yazma yönteminin metin türlerine göre kullanışlılığı ile ilgili sorular sorulmuştur. Araştırmanın sonucunda Türkçe öğretmenleri; öğrencilerin bilgilendirici metinlerin alt türlerini ayırt edemediğini, bilgilendirici metin yazma istekliliğinin düşük olduğunu ve ön bilgi eksikliği sebebiyle bilgilendirici metin yazma becerilerinin yeterli olmadığını ifade etmiştir. Ayrıca öğretmenlerin çoğunluğu süreç temelli yazma yönteminin hikâye edici metin yazımında bilgilendirici metin yazımına göre daha kullanışlı olduğunu belirtmiştir. Öğretmenler süreç temelli yazma yönteminin bilgilendirici metin yazımında kullanışlı olmadığını ifade etmiştir. Bu sebeple süreç temelli yazma yönteminin metin türlerinin yazımına etkisi konulu daha fazla araştırma yapılmasının alana katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.