Mimarsız mimarlık, binlerce yıldır var olan ve halk yapı sanatına dair özgün değerler taşıyan bir olgudur. Bu yapı kültürü, sosyo-kültürel faktörler ve çevresel etkilerle şekillenir ve sosyo-ekono- mik açıdan sürdürülebilir özelliklere ve çevresel sorunlaraçözüm üretme yeteneğine sahiptir. Hal- kın ihtiyaçlarına cevap vermek amacıyla ortaya çıkan bu mimari dil, aynı zamanda halk tarafından inşa edilir ve yaşatılır. Bu önemli olgunun anlaşılması, çevreye duyarlı bir bakış açısı geliştiril- mesi ve bunun günümüz mimarlık anlayışına uyarlanması önemlidir. Bu çalışmada, mimarsız mimarlığın, mimarlık dünyasına ve mimari tasarım eğitimine rehberlik edebileceği düşüncesiyle bir araştırma yapılmıştır. İlk bölümde, kavramsal içeriğe dair yazın tartışılmıştır. İkinci bölüm, bu kültüre temsili bir örnek olarak Rize/Çamlıhemşin’deki Yukarı Kavrun Yaylası’nda gerçekleş- tirilen saha çalışmasını içermektedir. Saha çalışmasından elde edilen veriler çizim, fotoğraflama, kişisel gözlem ve yorumlama, grafikleştirme teknikleri kullanılarak incelenmiş ve üçüncü bölümde mimarsız mimarlığın önemi saha çalışmasından elde edilen veriler ışığında değerlendirilmiştir.
Architecture without architect is a phenomenon that has encompassed the folk art of building for thousands of years, harboring unique values. This architectural culture is shaped by socio-cultural factors and environmental influences, holding the potential to offer sustainable solutions to socio- economic challenges. Emerging to address the needs of the people, this architectural language is both constructed and preserved by the community itself. Understanding this significant phenom- enon, developing an environmentally conscious perspective, and adapting it to contemporary ar- chitectural understanding are of paramount importance. This study was conducted with the belief that "architecture without architects" can guide the world of architecture and architectural design education. The first section discusses the conceptual content. The second section involves field- work conducted in Yukarı Kavrun Plateau in Rize/Çamlıhemşin, serving as a representative ex- ample. Data obtained from this fieldwork was analyzed by using drawings, photography, personal observations and interpretations, and graphic techniques. In the third section the significance of the phenomenon was evaluated, which is based on the field study.
