Akademik Veri Yönetim Sistemi
ERASMUS Uluslararası Akademik Araştırmalar Sempozyumu, İzmir, Türkiye, 5 - 06 Nisan 2019, ss.68-69
YELDEĞİMENİ'NDE YARATICI SINIF VE SOYLULAŞMA ARASINDAKİ İLİŞKİNİN KENTSEL POLİTİKALAR BAĞLAMINDA İNCELENMESİ
Literatürde farklı araştırmacılar tarafından yaratıcı insanlar, sanatçılar, bohemler ya da yeni orta sınıf olarak ifade edilen yaratıcı sınıfın ortaya çıkması, kentlerin yeniden yapılanması sürecinde kent merkezlerinde yaratıcı endüstrilerin gelişmesi ile ilgilidir. Hizmet sektörlerinin kent merkezlerinde sanayinin boşalttığı alanları doldurmasıyla, bu sektörlerde istihdam edilen bir yaratıcı sınıf ortaya çıkmıştır. ‘Süper yaratıcı çekirdek’ ve ‘yaratıcı profesyoneller’ olmak üzere sahip oldukları meslekler/uzmanlıklar üzerinden Florida (2002) tarafından 2 farklı kola ayrılan yaratıcı sınıf, bölgesel ölçekte bölgenin ekonomik büyümesindeki rolü üzerinden tanımlanmaktadır. Çalışma kapsamında yerel ölçekte kent merkezlerine etkileri bağlamında, yaratıcı sınıf ile soylulaşma ve yerinden edilme arasındaki ilişkinin Yeldeğirmeni-Kadıköy üzerinden incelenmesine odaklanılmıştır. Bu amaçla 2 farklı kesitte, Yeldeğirmeni’nde yaşanan değişim sürecini anlamak adına yerleşmedeki farklı kullanıcı grupları (yaşayanlar ve çalışanlar-2016- 100 tane) ile Yeldeğirmeni’nde gerçekleşen uygulama ve karar alma süreçlerinde etkin aktörlerle (2018- 6 tane) yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen sonuçlara göre, sahip olduğu özellikler (konumu, tarihsel ve kült. kimliği) nedeniyle ‘sanatçılar’ tarafından oldukça çekici bir yerleşme olan Yeldeğirmeni; 2013-2014 yıllarında yerleşmede sanat atölyelerinin ve beraberinde kafelerin sayıca artmasıyla, kira ve mülk değerlerinin artmaya başladığı değişim sürecine girmiştir. Soylulaşmanın 1. aşaması olarak tanımlanan bu süreci, düşük gelirli ve kiracı konumundaki hanehalklarının öğrenci grupları; artan kiralar ile başa çıkamayarak dükkan kapatan esnafın kafeler ve Yeldeğirmeni’ndeki mahalle kültürünün yerleşik ögeleri olan zanaatkarların sanatçılar tarafından yerlerinden edildikleri soylulaşmanın 2. aşaması takip etmiştir. Bugün soylulaşmanın 3. aşamasından izler görmenin mümkün olduğu Yeldeğirmeni’nin mahalle yaşantısı; komşuluk ilişkilerinin zayıflaması, tanımadık kişi oranının artması ve dolayısıyla bulunulan yeri sahiplenme duygusunun azalması nedeniyle yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Bu tehlikeye karşı kim tarafından nasıl bir rol üstlenilmesi gerektiği, görüşme yapılan aktörler ile birlikte tartışılmış; alan çalışması ile elde edilen bulguların literatür ile ilişkili bir şekilde değerlendirildiği ‘sonuç’ kısmıyla çalışma sonlandırılmıştır.
EXAMINING OF THE RELATIONSHIP BETWEEN CREATIVE CLASS AND GENTRIFICATION IN YELDEĞİRMENİ IN THE CONTEXT OF URBAN POLICIES
In the literature, the emergence of creative class which is called artists, bohemians or new middle class by different researchers is concerned with development of creative industries in urban centers in process of urban reconstruction. A creative class has emerged by the fact that the service sectors which could be organized in a post-fordist production organization in contrast to fordist production organization and which prioritize technology and creativity have filled fields emptied by industry sector in urban centers. Within scope of study the relationship between creative class and gentrification in the context of its effects on urban centers on local scale through Yeldegirmeni-Kadıkoy is focused. In order to understand changing process in Yeldegirmeni, semi-structured interviews were conducted in 2 different sections with different user groups. According to results of interviews Yeldegirmeni which is a very attractive settlement by artists due to its features (historical and cultural identity) has entered the changing process in which rental and property values began to increase with increase in the number of art workshops and cafes in years of 2013-2014. This process defined as 1st stage of gentrification has been followed by 2nd stage of gentrification in which households with low income have been displaced by student groups, the shopkeepers who were unable to cope with increased rents have been displaced by cafes and craftsmen who are settled elements of neighborhood culture in Yeldegirmeni have been displaced by artists. The neighborhood life of Yeldeğirmeni where it is possible to see signs from 3rd stage of gentrification today faces danger of extinction due to weakening of neighborhood relations. The issue of which role should be taken by whom against this danger was discussed together with actors interviewed and study was concluded with ‘conclusion’ chapter in which findings of field study were evaluated in associated with literature.