Akademik Veri Yönetim Sistemi
ICUHTA INTERNATIONAL CONGRES OF USAGE OF HIGH TECHNOLOGY IN ARTS, İstanbul, Türkiye, 19 - 20 Nisan 2018, ss.35-43
Natural dyes are obtained from plants, insects, or
snails. Great sourse of natural dyes are vegetable dyes
from plants which are sources of roots, berries, barks,
leaves, petals, etc. Carthamus tinctorius L. (Safflower)
is a member of the Asteraceae family. The crop of
this plant are grown for its flowers. The pigments of
Carthamus tinctorius L. are used in colouring foods or
textile materials, and in medicine. This natural colorant
has poor colour fastness to light. On the other hand, it
has antibacterial and antifungal activities. Carthamus
tinctorius L. petals were used to colouration of the 16th
-17th century Persian vetvets in the history. In Anatolia,
these plants’s petals were used for to dye various
textile matertails to yellow and red colours before low
cost aniline dyes became available. In this experimental
work, unmordanted and mordanted polyamide
fabric samples were dyed with Carthamus tinctorius L.
petals at 100 °C, 1 h. Unmordanted samples were dyed
at pH 5 and 9. Other samples were mordanted with
potassium aluminium sulphate (KAl (SO4)2.12H2O),
silver nitrate (AgNO3) and tannic acid (C76H52O46)
before conventional dyeing process, respectively. Colour
differences and fastness properties of dyed fabrics
were investigated and compared with each other.
The CMC(2:1) Formula was used to express the colour
differences. Finally, mordanted fabric samples before
dyeing process were dyed successfully dark colours.
Adequate results in colour fastness to perspiration
(ISO 105-E04:2013) and rubbing (ISO 105-X12:2016)
tests (+4) were obtained.
Doğal boyarmaddeler bitkilerden, böceklerden ve
deniz kabuklarından elde edilmektedir. Doğal boyarmaddelerin
büyük çoğunluğu, kaynağı bitkilerin kökleri,
meyveleri, gövdeleri, yaprakları v.b. olan bitkisel
kaynaklı boyarmaddelerdir. Carthamus tinctorius L.
(Safflower) papatyagiller ailesinin bir üyesidir. Bu bitki
çiçeği için yetiştirilmektedir. Carthamus tinctorius L.
pigmentleri gıda, tekstil materyali ve ilaç renklendiricisi
olarak kullanılmaktadır. Bu doğal renklendiricinin
ışığa karşı renk haslığı oldukça zayıftır. Diğer yandan
antibakteriyel ve antifungal aktiviteye sahiptir. Carthamus
tinctorius L. taçyaprakaları tarihte 16. ve 17. yüzyıllarda
İran kadife kumaşlarının renklendirilmesinde
kullanılmıştır. Düşük maliyetli anilin boyarmaddelerinin
kullanımının yaygınlaşmasından önce, Carthamus
tinctorius L. bitkisinin çiçek yaprakları Anadolu’da
çeşitli tekstil materyallerinin sarı ve kırmızı renklerde
boyanmasında kullanılmıştır. Bu deneysel çalışmada,
mordansız ve mordanlanmış poliamid kumaş örnekleri
Carthamus tinctorius L. ile 100 °C sıcaklıkta, 1
saat boyanmıştır. Mordansız örnekler pH 5 ve 9 iken
boyanma işlemine tabi tutulmuştur. Diğer örnekler
konvansiyonel boyama öncesinde sırası ile potasyum
alüminyum sülfat (KAl (SO4)2.12H2O), gümüş nitrat
(AgNO3) ve tannik asit (C76H52O46) ile mordanlanmıştır.
Boyanmış kumaşların renk farklılıkları ve haslık
özellikleri araştırılmış ve birbirleri ile karşılaştırılmıştır.
Renk farklılıklarının hesaplanması için CMC(2:1)
Formülü kullanılmıştır. Sonuç olarak, boyama öncesi
mordanlanmış kumaş örnekleri başarılı bir şekilde
koyu renklere boyanmıştır. Tere (ISO 105-E04:2013)
ve sürtünmeye (ISO 105-X12:2016) karşı renk haslığı
testlerinde kabul edilebilir sonuçlar (+4) elde edilmiştir.