Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yöneylem Araştırması ve Endüstri Mühendisliği (YA/EM) 43. Ulusal Kongresi, Trabzon, Türkiye, 2 - 04 Ekim 2024, ss.136
Üretim sistemlerinin eniyilenmesi eldeki kaynakların etkin şekilde kullanılması ve kârlılığın artırılması için oldukça önemlidir. Bu nedenle üretim sistemlerinin farklı aşamalarında en iyi kararların verilmesi adına birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalarda üretim miktarı, dönemi ve sırası kararlarının optimal olarak verilmesine gayret gösterilmiştir. Bu değişkenlerin ayrı ayrı eniyilenmeye çalışıldığı problem yapıları olduğu gibi eşzamanlı olarak eniyilendiği problem yapıları da bulunmaktadır. Öbek büyüklüğü belirleme ve çizelgeleme probleminde öbek büyüklükleri ve bu öbeklerin hangi dönemde ve hangi sırada üretilmesi gerektiği kararları eş zamanlı olarak verilir. Öbek büyüklüğü belirleme ve çizelgeleme problemi, belirli bir planlama ufkunda ürünlere gelen talebi en az maliyetle karşılamak üzere üretim öbek büyüklüklerinin ve bu öbeklerin farklı üretim kaynaklarındaki sıralamalarının eş zamanlı olarak belirlenmesi olarak tanımlanabilir. Problemin tüm varyasyonları literatürde oldukça fazla çalışılmıştır. Ancak Genel Öbek Büyüklüğü Belirleme ve Çizelgeleme Problemi (GÖBBÇP) diğer varyantlara uyarlanabilir yapısı ve iki aşamalı zaman periyodu kullanımı ile daha çok tercih edilmektedir. Literatürde GÖBBÇP’nin çözümü için oldukça fazla sayıda yöntem önerilmiş olsa da önerilen kesin çözüm yöntemleri oldukça sınırlıdır. Literatür sezgisel, metasezgisel ve matsezgisel yöntemlere odaklanmaktadır. Bu çalışmada tek-makineli, tek-seviyeli öbek büyüklüğü belirleme ve çizelgeleme problemi için kesin çözüm üreten iki aşamalı bir ayrıştırma algoritması önerilmektedir. İlk aşamada öbek büyüklükleri ve bu öbeklerin hangi dönemde üretilmesi gerektiği kararları verilirken ikinci aşamada bu öbeklerin sıralamasına karar verilir. İkinci aşamanın çözümüyle birlikte elde edilen çizelgeleme maliyeti bilgisi ana probleme aktarılarak algoritma iteratif olarak çözülmeye devam edilir. Alt problemin çözülmesi için kullanılan yöntem ve alt problemden elde dilen bilgilerin ana probleme aktarılmasında kullanılan kesilerin gücü algoritmanın performansını doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle önerdiğimiz yöntem kıyaslama veri seti üzerinde test edilerek kendi içinde ve literatürde var olan GÖBBÇP modelleriyle karşılaştırılarak performansı test edilmektedir.