Akademik Veri Yönetim Sistemi
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, cilt.27, sa.27, ss.869-890, 2022 (Hakemli Dergi)
Bu makalede amaç, Ayşe Kulin’in Nefes Nefese adlı romanındaki kentsel uzamın İngilizce erek
metinlere aktarımını kent göstergebilimi ve çeviri göstergebilimi bağlamında incelemektir.
Makalenin temel inceleme nesnesini, kaynak metin olarak Kulin'in 2002 yılında yayımladığı romanı,
erek metinler olarak da bu romanın 2006 yılında (Everest Yayınları) John W. Baker tarafından
yapılan İngilizce çevirisi ve yine aynı çevirinin 2013 yılındaki (Amazon Crossing) gözden geçirilmiş
baskısı oluşturmaktadır. Yazınsal metinler çeviri açısından en zorlayıcı metinler arasındadır. Bu zorlu
metin türünün anlamlandırılması ve yorumlanması için göstergebilimsel çözümleme tekniği
çevirmenlere rehberlik edebilir. Çeviri göstergebilimi yöntemiyle çevirmen, yazar tarafından kaynak
metinde oluşturulan örtük göstergeleri ve/veya karmaşık yazınsal anlam evrenini yöntemli bir
okumayla ele alır ve böylelikle erek dile de en az kayıpla aktarır. Göstergebilim bünyesindeki bir
araştırma alanı olarak kent göstergebilimi, çok katmanlı anlam örgüsüne sahip ve dolayısıyla farklı
biçimlerde yorumlanabilen kente ait göstergeleri sahip oldukları anlamsal çoğulluk ve yorum
zenginliği içinde ele alıp çözümler. Bu makalede, Ayşe Kulin'in Nefes Nefese adlı romanı ile İngilizce
çevirilerinde kentleri temsil eden göstergeler, kent göstergebilimi ve çeviri göstergebiliminin
bütünleşik bağlamında çözümlenmektedir. Çözümlemenin çerçevesini, Öztürk Kasar'ın ortaya
koyduğu kent göstergebilimsel inceleme sınıflandırmasında yer alan ölçütler ile çeviri göstergebilimi
bağlamında ortaya koyduğu Çeviride Anlam Evrilmesi Dizgeselliği oluşturmaktadır. Bu çalışmanın
sonucunda, çok katmanlı göstergeler dizgesi olan kente ilişkin göstergelerin yazınsal çeviride erek
metne en az kayıpla aktarılması için, kent göstergebilimi ile çeviri göstergebiliminin katkısı
gösterilmeye çalışılmıştır.
Anahtar kelimeler: Ayşe Kulin, Nefes Nefese, göstergebilim, kent göstergebilimi, çeviri
göstergebilimi
The aim of this study is to examine the transfer of urban space in Ayşe Kulin’s novel Nefes Nefese into
English within the scope of urban semiotics and semiotics of translation. Kulin's novel, which was
published in 2002, as the source text, and the English translation of this novel, titled Last Train to
Istanbul, by John W. Baker in 2006 (Everest Yayınları) and the revised edition of this translation in
2013 (Amazon Crossing) as the target texts constitute the main object of analysis of the study. Literary
texts are among the most challenging texts in terms of translation. The technique of semiotic analysis
can guide translators to understand and interpret this challenging type of text. The implicit signs
and/or the complex literary universe created by the author in the source text are handled by the
translator by a methodical reading using the translation semiotics method. Thus, the translator
translates it into the target language with as little loss of meaning as possible. Urban semiotics as a
research area within semiotics handles and analyzes city signs, which have a multi-layered meaning
pattern and can therefore be interpreted in different ways, within their semantic plurality and
richness of interpretation. In this study, the signs that represent cities in Ayşe Kulin's novel Nefes
Nefese and its English translations are analyzed within the syncretic context of translation semiotics
and urban semiotics. The framework of the analysis was designed using the criteria in the urban
semiotic analysis classification and the Systematics of Designification in Translation in the context of
translation semiotics suggested by Ozturk Kasar. With this study, it was attempted to reveal the
contribution of urban semiotics and translation semiotics in the translation of the city signs, which
constitute a multi-layered system of signs, into the target text with minimum meaning loss in literary
translation.
Keywords: Ayşe Kulin, Nefes Nefese, Last Train to Istanbul, semiotics, urban semiotics, semiotics
of translation