Research Information System
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, vol.27, no.27, pp.869-890, 2022 (Peer-Reviewed Journal)
Bu makalede amaç, Ayşe Kulin’in Nefes Nefese adlı romanındaki kentsel uzamın İngilizce erek
metinlere aktarımını kent göstergebilimi ve çeviri göstergebilimi bağlamında incelemektir.
Makalenin temel inceleme nesnesini, kaynak metin olarak Kulin'in 2002 yılında yayımladığı romanı,
erek metinler olarak da bu romanın 2006 yılında (Everest Yayınları) John W. Baker tarafından
yapılan İngilizce çevirisi ve yine aynı çevirinin 2013 yılındaki (Amazon Crossing) gözden geçirilmiş
baskısı oluşturmaktadır. Yazınsal metinler çeviri açısından en zorlayıcı metinler arasındadır. Bu zorlu
metin türünün anlamlandırılması ve yorumlanması için göstergebilimsel çözümleme tekniği
çevirmenlere rehberlik edebilir. Çeviri göstergebilimi yöntemiyle çevirmen, yazar tarafından kaynak
metinde oluşturulan örtük göstergeleri ve/veya karmaşık yazınsal anlam evrenini yöntemli bir
okumayla ele alır ve böylelikle erek dile de en az kayıpla aktarır. Göstergebilim bünyesindeki bir
araştırma alanı olarak kent göstergebilimi, çok katmanlı anlam örgüsüne sahip ve dolayısıyla farklı
biçimlerde yorumlanabilen kente ait göstergeleri sahip oldukları anlamsal çoğulluk ve yorum
zenginliği içinde ele alıp çözümler. Bu makalede, Ayşe Kulin'in Nefes Nefese adlı romanı ile İngilizce
çevirilerinde kentleri temsil eden göstergeler, kent göstergebilimi ve çeviri göstergebiliminin
bütünleşik bağlamında çözümlenmektedir. Çözümlemenin çerçevesini, Öztürk Kasar'ın ortaya
koyduğu kent göstergebilimsel inceleme sınıflandırmasında yer alan ölçütler ile çeviri göstergebilimi
bağlamında ortaya koyduğu Çeviride Anlam Evrilmesi Dizgeselliği oluşturmaktadır. Bu çalışmanın
sonucunda, çok katmanlı göstergeler dizgesi olan kente ilişkin göstergelerin yazınsal çeviride erek
metne en az kayıpla aktarılması için, kent göstergebilimi ile çeviri göstergebiliminin katkısı
gösterilmeye çalışılmıştır.