Akademik Veri Yönetim Sistemi
IX. Uluslararası TURKCESS Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi, İstanbul, Türkiye, 18 - 20 Mayıs 2023, ss.236-246
Toplumlar arasında farklı gerekçelere ve amaçlara dayanarak, zorunlu veya isteğe bağlı göç hareketleri yaşanabilmektedir. Türkiye, sahip olduğu coğrafi konumu nedeniyle farklı uyruktan insanların göç dalgasına maruz kalan ülkeler arasında yer almaktadır. Suriye’deki iç savaşın yaşanmasıyla, 2011 yılından sonra Suriye uyruklu vatandaşların göç ettiği ülkelerin başında Türkiye gelmektedir. Göç dalgası sürecinde ve sonrasında, bu durumdan etkilenebilecek Suriye uyruklu farklı yaş grupları bulunmakla birlikte, eğitim hayatı devam eden öğrencilerin, bu süreçten ciddi şekilde etkilenecekleri açıktır. Dil, kültür ve buna benzer engellerle karşılaşan öğrencilerin, Türkiye’ye entegre olmaları güçleşebilmektedir. Suriyeli göçmen öğrencilerin Türk öğrencilerle birlikte eğitim görmeleri ve onların okula entegrasyon problemlerinin, ancak etkin yaklaşımlar sergilenerek çözüme kavuşturulabilir olduğu da açıktır. Öğrencilerin birbirleriyle etkileşim kurabilecekleri, bir araya gelebilecekleri ortamlar oluşturulabilmeli ve işbirliği içerisinde çalışabilecekleri etkinlikler düzenlenebilmelidir.
Buradan hareketle bu çalışmada; göçmen ve Türk öğrenciler tarafından istasyon tekniği aracılığıyla, hayal ettikleri mekânların tasarlanması ve çizimler yoluyla ortaya konulması amaçlanmış, nitel araştırma yöntemi esas alınarak öğrencilerin çizimlerinin değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Araştırma katılımcıları amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örneklemesine başvurularak belirlenen, Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşayan yerli ve göçmen ortaokul öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışma grubunda yer alan öğrenciler, 2022–2023 eğitim-öğretim yılı içerisinde İstanbul Esenler’de yer alan bir devlet okulunda öğrenim gören ve “Uluslararası Göçmen ve Mülteci Öğrencilerin Entegrasyonunda Okul Dışı Eğitim Ortamlarının Kullanımı (GEODEM) Projesi ”ne dâhil edilen öğrencilerdir. Projeye dâhil edilen 6. ve 7.sınıf düzeyinde, 12’si Türk ve 11’i ise Suriye göçmeni toplam 23 öğrenci bulunmaktadır. Uygulama sürecinde, öğrencilerin entegrasyonunun sağlanması amacı göz önünde bulundurularak, dört farklı öğrenci grubu oluşturulmuştur. Oluşturulan grupların Türk ve Suriye göçmeni öğrenci oranı dikkate alınarak dengeli dağılımı sağlanmıştır. Öğrenci gruplarına gerekli açıklamalar ve bilgilendirilmeler yapılmıştır. Öğrencilere resim kâğıdı ile boya kalemleri verilmiş ve hayal etmiş oldukları mekânı çizmeleri istenmiştir. Öğrencilere verilen süreler, sona erdiğinde öğrenci grupları yer değiştirmiş ve diğer grup tarafından başlatılan resim yeni gelen grup tarafından devam ettirilmiştir. Bu şekilde öğrenci yer değişikliği ve resim tamamlama işlemi dört tur sonunda tamamlanmıştır. Her bir öğrenci grubunun ortak dili olan dört farklı çizim, uygulama süreci sonunda toplanmıştır. Çizimler yoluyla elde edilen çalışma verileri içerik analizinden yararlanılarak çözümlenmiştir. Öğrencilerin çizimleri incelenmiş, kodlar oluşturulmuş, kategoriler haline getirilmiş ve frekans değerleri hesaplanmıştır. Çalışma çerçevesinde ulaşılan bulgular; göçmen ve Türk ortaokul öğrencilerinin çizimlerinde, mutlu oldukları ve eğlendikleri, akranlarıyla oyun aktiviteleri gerçekleştirdikleri, yeşil alana sahip bir mekânı yansıttıkları tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Suriyeli ve Türk Ortaokul Öğrencileri, Göçmen, Entegrasyon, İstasyon Tekniği.