Akademik Veri Yönetim Sistemi
7. Ulusal Uygulamalı Biyolojik Bilimler Kongresi, İstanbul, Türkiye, 28 - 29 Aralık 2024, ss.43
Benzofuran
ve indol türevleri biyolojik ortamda yaygın olarak bulunan çok yönlü yapıya
sahip heterosiklik moleküllerdir. Doğadan ilaç endüstrisine kadar geniş bir
yelpazede yer alır. Amiodarone, Esitalopram, İndometasin, Pindolol ve Rezerpin
gibi önemli işlevlere sahip ilaçlar benzofuran ve indol halkasına sahip ilaç türevleridir.
Benzofuran ve indol halkasına sahip türevler antidepresan, analjezik,
anti-hiperglisemik, antikanser, antimikrobiyal, antifungal, antihiperlipidemik,
antiinflamatuar gibi çok çeşitli farmakolojik aktivitesi bulunmaktadır.
Metabolizmada gerçekleşen reaksiyonlarda ortaya çıkan serbest radikaller
Parkinson, Alzheimer ve bazı kanser türleri gibi nörodejeneratif hastalıklara
neden olmaktadır. Benzofuran ve indol türevlerinin sahip olduğu antioksidan
aktivite, nörodejeneratif hastalıklarda terapötik ajan olarak görev almakta ve
DNA, lipit, protein ve mutasyonlara karşı canlıları korumaktadır.Bu kanıtlara
dayanarak yeni 4-oksotetrahidrobenzofuran ve 4-oksotetrahidroindol türevlerinin
sentezi çalışmalarımızın odak noktası haline gelmiştir.Ticari olarak satın alınan
1,3-siklohekzadion türevi bileşikten 4-oksotetrahidrobenzofuran ve
4-oksotetrahidroindol türevi sentezlenmiştir. Asetoksilasyon ile kiral bir C
atomu oluşturulmuştur. Bu tepkime ile rasemik olarak alfa asetoksi benzofuran
ve indol türevleri elde edilmiştir. Lipaz enzimleri ve Aspergillus cp.türleri
ile biyotransformasyon reaksiyonları gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak
benzofuranon ve indol türevlerinin muhteşem biyolojik ve fizyolojik
aktiviteleri, onları mikrobik hastalıkların yanı sıra Alzheimer hastalığı gibi
nörodejeneratif hastalıklara karşı umut verici adaylar haline getirmektedir. Bu
çalışma gelecekteki çalışmalar için önemli kaynak sağlamaktadır.