Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yapı Dergisi, sa.449, ss.29-39, 2019 (Hakemli Dergi)
Yapıların
yaşam süreçlerinde birçok farklı yapı ürününü kullanılmakta, kullanılan yapı
ürünleri yapım eylemleriyle ve servis ömürlerini tamamlaması sonucunda yapısal
atığa dönüşmektedir. Türkiye’de
tasarımcılar ve yapı üretim sürecine katılan diğer paydaşlar, yapı ürünlerinin
yeniden kullanım olasılıklarını önemsemeden yapı yaşam sürecini yönetmekte ve
kullanılan yapı ürünlerinin büyük çoğunluğunun yapısal atığa dönüşmesine neden
olmaktadırlar. Yapısal atıklar geri kazanım olasılıkları düşünülmeden çevreye
gelişigüzel bir biçimde yok edilmeye bırakıldıklarında çevre sorunlarına yol
açmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı yapısal atık oluşumunun en az düzeye indirgenebilmesi
için yeni tasarlanan yapılarda söküme uygun yapı tasarımı, yeniden kullanıma
uygun yapı ürünü seçimi ve var olan yapılarda sökülebilir, yeniden
kullanılabilir ürünlerin yapısal atığa dönüşmeden kullanılabilmesinin
farkındalığını oluşturmaktadır. Bu
bağlamda son dönemlerde mimarlık disiplininin önemsediği sürdürülebilirlik ve
çevre dostu tasarım ölçütlerine önemli bir katkı sağlanması hedeflenmektedir.
Çalışma kapsamında ele alınan Türkiye’de var olan yapılarda kullanılmış olan
yapım teknikleri ile yapı ürünlerine uygun söküm – yeniden kullanım ve
gelecekte gerçekleştirilecek tasarımlar için söküme uygun tasarım süreçlerinin
analiz edilerek irdelenmesi ve önerilerin getirilmesi, yapısal atıkların
değerlendirilmesi konusunda yararlı olacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte
yapı tasarımcıları ve yapı yaşam sürecinde yer alan paydaşların, yapı
ürünlerinin yeniden kullanım olanakları üzerine bilgi ve bilinç düzeylerinin
artırılmasına, yeniden kullanılabilir yapı ürünlerinin seçimine, sökülebilir yapı
tasarımına, çevrenin korunmasına, çevre dostu yapı üretimi süreçlerine önemli
katkılar sağlayacağı varsayılmaktadır.