Akademik Veri Yönetim Sistemi
PLANLAMA-PLANNING, cilt.33, sa.1, ss.58-85, 2023 (ESCI)
Tarihi Yarımada’nın Haliç kıyılarındaki savunma yapıları olarak kentin gelişimiyle eş zamanlı inşa edilen Haliç Deniz Surları, günümüz İstanbul’unun tarihsel katmanlılığının ve kültürel birikiminin önemli bir parçasıdır. Tarihsel süreçte Haliç Deniz Surları işlevini kaybederek önemli ölçüde yıkıma uğrarken; Ayvansaray ve Cibali arasındaki bölümü, çeşitli yapı grupları veya kentsel alanlarla bir arada kalıntılar halinde günümüze ulaşmıştır. Ancak, tarihsel bağlamından oldukça kopmuş ve algılanamaz durumdadır. Haliç Surlarının görünmezliğinin artmasıyla birlikte korunması konusundaki farkındalığın geliştirilemediği düşünülmektedir. Makalede Haliç Deniz Surlarının özgün fiziksel bütünlüğündeki kayıpların ve mevcut izlerin tespiti yapılmış, Ayvansaray ve Cibali arasındaki günümüze ulaşan bölümlerinin mekânsal analiz yöntemi ile algılanabilirliğini ve görünürlüğünü olumsuz etkileyen koruma sorunları belirlenmiştir. Çalışmanın ilk aşaması, Haliç Surlarının kronolojik gelişimindeki kentsel dinamikler ışığında belirlenen dönüm noktaları iskeletinde, koruma anlayışındaki gelişmeler ve Dünya üzerindeki diğer kent surlarının dönüşümü ile ilişkilendirilerek Haliç Surlarının özgün fiziksel bütünlüğündeki değişimlerin ve yaşanan kayıplarla birlikte izlerinin haritalandırılmasını içermektedir. İkinci aşamada, Ayvansaray - Cibali arasında Haliç Surlarının izleri ve yakın çevresinde mekânsal analizler ve ölçekli fotoğraf çekimleri aracılığıyla günümüz durumuna yönelik tespitler yapılmıştır. Kentsel dinamikler etkisinde koruma sorunları; bayındırlık ve imar faaliyetleri, ulaşım kararları ve trafik yükü, plansız ve düzensiz yapılaşma, İşlevsel, mekânsal ve sosyal sürekliliğin sağlanamaması, tescil kaydı eksikliği, bilgilendirme düzenlemelerinin eksikliği, toplumsal ve yönetsel anlamda koruma bilincinin yeterli düzeyde gelişmemiş olması ve temelde farklı menfaat gruplarını kapsayan bütüncül bir “yönetim planı”nın olmayışı olarak belirlenmiştir.
The Golden Horn Sea Walls that were built simultaneously with the development of the city, as one of the defence buildings are a significant component of the historical stratification and cultural accumulation of Istanbul’s Historical Peninsula. Although it has been severely destroyed by urban transformations during the historical process, the part of it between the districts of Ayvansaray and Cibali has remained as ruins with various building groups or urban areas. But it is quite detached from and unnoticeable in its historical context. It is considered that the high level of invisibility of the Sea Walls, awareness of the preservation of it has not been quite developed. In this study, losses of the original integrity and the existing traces of the Sea Walls are detected and urban preservation problems of the remaining walls between Ayvansaray and Cibali are determined. The first phase of the study includes determination of the turning points in the light of urban dynamics in the chronological development of Istanbul with the developments of the conservation knowledge and the transformation of other city walls in the World. In the second phase, the current situation is determined through spatial analysis method and scaled photographs of the remainings of the Sea Walls between Ayvansaray and Cibali districts. Preservation problems within the context of urban dynamics have presented such as public works and zoning activities, unproper transportation decisions, unplanned new buildings, lack of functional, spatial and social continuity and absence of the integrated "management plan" that includes different interest groups.