Eski Zaman 'Durak'larından Zamanı Yaşayan 'Durak'lara: Durak Evferi Usûlü ve Arel Arşivi'nden Örnekler


Creative Commons License

BALOĞLU B. Ş.

Uluslararası Hüseyin Sadettin Arel Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 13 Aralık 2017, ss.77-87

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.77-87
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Şeyhlik, dervişlik, meydancılık, çavuşluk, nakiplik, derviş çeyizi ve daha birçok kurum ve kavram tekkelerin kapatılmasıyla yok olurken bazı kültür değerleri bu hitamın ardından hayat mücadelesi veriyordu. Tekkelerin müzik mirasını zapt etmede sesleri kaydetmek için teknolojik gelişmeler henüz büyük bir kolaylık ve erişilebilirlik sağlamadığına göre yapılacak tek şey vardı: güfteleri ve besteleri kâğıt üzerine kaydetmek. Bu eserlerin tasnif ve tedkikini vazife edinmiş otoritelerin karşılaştıkları teknik problemlerden biri de Türk musikisi içerisinde özel bir konuma sahip olan durakların tekrar eden bir usûl dairesine oturmayışı ve bunun getirdiği nota yazım zorluğudur. İki sıkı dost Dr. Suphi Ezgi ve Hüseyin Sadettin Arel’in bu noktada önerecekleri Durak Evferi usûlüyle durakları tekrar notalamak, onları zıya tehlikesinden kurtaracak mıdır? Bir şekilde kendi zamanlarına kadar ulaşmış eserler üzerinde yapılan bu cerrahî müdahalelerin durak besteciliğine, icracılığına yahut duraklar da dahil olmak üzere Türk müziğinde serbest usûllü eserlerin yazımına ne gibi etkileri olacaktır? Türkiyat enstitüsü Arel arşivinden çıkan orijinal notalar ışığında durak formunun ve Durak Evferi usûlünün serencamı bu tebliğde yeniden ele alınacaktır.

                 While “shaykh, dervish, meydancı, çavuş, nakip, dervish dowry” and many other notions and concepts disappear with the closing of tekke, some cultural values ??gave life struggle after this end. Capturing the musical heritage of the tekke, technological advances was not supply ease and accessibility to record musics yet; then there was one thing to do: to record lyrics and compositions on paper. Authorities that have tasked with the sorting and the care of these works will also face some technical problems; one of these is the fact that the "duraklar" do not fit in a recurrent rhythm(usûl) that have a special position within Turkish music and it brings writing difficulties for notes. Two tight friends Suphi Ezgi and Sadettin Arel suggests a new way that rewrite all duraks in a new procedure and a rhthym(usûl). Will this method save the duraks from danger of extinction? What are effects of these surgical interventions on works which have reached Ezgi's and Arel's time on durak composing, performance, or writing free rythm songs including duraks in Turkish music? The adventure of durak form and Durak Evferi Usûl in the original notes from the Türkiyat Institute Arel Archive will be reconsidered in this paper.