8. Ulaştırma Kongresi, İstanbul, Türkiye, 30 Eylül - 02 Ekim 2009, ss.73-84
Yeraltı ve yerüstü kültür değerleri bakımından geçmişe ışık tutan önemli
varlıkları sınırları içinde barındıran Tarihi Yarımada, 2010 Avrupa Kültür
Başkentliği görevini üstlenen İstanbul’un kalbi konumundadır. Diğer yandan
Tarihi Yarımada, İstanbul’un Ayazağa-Yenikapı metrosu, Marmaray gibi büyük
ölçekli ulaştırma projelerinin inşasının devam ettiği, Karayolu Boğaz Tüp Tünel
Geçişi gibi yeni ulaştırma projelerinin ihale ve tartışmalarının sürdürülerek
ulaşım alt yapısında sürekli değişimlerin yaşandığı ve aynı zamanda İstanbul
Merkezi İş Alanı’nın da parçası olan bir bölgesidir.
İstanbul 2010’un temel
savlarından biri kapsamlı özelleştirmeler ve geri dönüşü olmayan büyük ölçekli
projeler sonucunda kentin arazi kullanımının köklü yapısal değişimlere
uğrayacağıdır. Çalışma, bu yaklaşımı dikkate alarak, Tarihi Yarımada’da beliren
kentsel eğilimleri, geliştirilen ulaştırma projeleri, trafik ve metropoliten
alan içindeki yolculuk verileriyle değerlendirmeyi ve tarihi çevrenin korunması
noktasında, geleceğe yönelik endişeleri tartışmaya açmayı amaçlamaktadır. Bu
bağlamda İstanbul Tarihi Yarımada trafiğinin değişimi farklı dönemlerde yapılan
kordon etüdleriyle incelenmiş, İstanbul Ulaşım Ana Planı Hanehalkı
Araştırmaları değerlendirilmiştir. Tarihi Yarımada’da türel olarak, karayolunu
kullanım oranının, ilk sıradaki yerini koruduğu görülmekte; metropoliten alan
içinde gerçekleşen iş amaçlı yolculukların odağının da bu bölge olduğu bilinmektedir.
Problemlerin kaynağının belirlenmesi ve çözüm yaklaşımlarında, öncelikle öne
çıkan bu bulgular dikkate alınmıştır.
Anahtar Sözcükler: 2010 Avrupa Kültür Başkenti, İstanbul Tarihi Yarımada, Ulaştırma projeleri,
Kentsel değişim.