İşletmelerdeki hileli eylemlere neden olan etkenlerin tanımlanması ve tanımlanan bu etkenlerin hile riskinin değerlendirilmesi süreçlerinde kullanılması denetim literatüründe sıkça tartışılan ve incelenen konuların başında gelmektedir. Bu bağlamda denetim literatüründe hileli eylemlerin nedenlerine ilişkin çeşitli teoriler geliştirilmiştir. Hile öncüllerinin tanımlanmasına yönelik geliştirilen, denetim literatürü ve uygulamasında oldukça yaygın bir şekilde karşımıza çıkan Hile Teorilerinin başlıcaları; “Hile Üçgeni Teorisi”, “Hile Karosu Teorisi” ve son olarak “Hile Beşgeni Teorisi’dir. Bu teorilere ek olarak son yıllarda birçok alternatif hile modellerinin de ortaya konulduğu görülmektedir. Bu noktadan hareketle çalışmanın temel amacını, denetçilerin denetim süreçlerinde söz konusu hile teorilerini kullanımları, teorilerin bilinirliği ve etki durumları oluşturmaktadır. Bu amaca yönelik olarak bağımsız denetçilerle fenomenolojik bir araştırma yapılmış ve araştırma sorusuna cevap bulunmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda Hile Teorilerinin bağımsız denetçilerce denetim süreçlerinde kısmen kullanıldığı ve etki düzeylerinin sınırlı olduğu sonucuna varılmıştır.
Identification of the factors that cause fraudulent actions in businesses and the use of these identified factors in the assessment of fraud risk are among the most frequently discussed and examined issues in the audit literature. In this context, various theories have been developed regarding the causes of fraudulent acts in the audit literature. The main Fraud Theories, which are developed for the identification of fraud precursors, and which are widely encountered in the audit literature and practice, are; It is the “Fraud Triangle Theory”, the “Fraud Diamond Theory” and finally the “Fraud Pentagon Theory”. In addition to these theories, it is seen that many alternative cheating models have been put forward in recent years. From this point of view, the main purpose of the study is the auditors’ use of the said fraud theories in the audit processes, the awareness of the theories and their effects. For this purpose, a phenomenological study was conducted with independent auditors and an answer to the research question was tried to be found. As a result of the study, it was concluded that Fraud Theories were partially used by independent auditors in audit processes and their effect levels were limited.
