Lise Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitaplarında Atatürk’ün Lider ve Asker Kişiliğinin Ele Alınması[1943-2018]


Şen C., Özkan S. H.

5. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, Edirne, Türkiye, 13 - 14 Kasım 2021, ss.1-9

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Edirne
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1-9
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Tarihlerini ve kültürlerini gelecek nesillere aktarmak devletlerin en önemli görevidir. Bunu yaparken de eğitimi kullanırlar. Çünkü gelecek nesilleri şekillendirecek olan en etkili araçlardan birisi eğitimdir. Bu sayede genç kuşaklara tarihlerini ve devletlerini tanıma olanağı sunulmaktadır. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi de genç kuşaklara Cumhuriyet olgusunun aktarımı, inkılapların içselleştirilmesi ve Atatürkçülüğün anlaşılması noktasında ortaya konulmuş bir disiplindir. Bu ders yıllardır okutulmakla birlikte zamanla içerik konusunda değişiklilere uğramıştır. İsim ve ders saatini de bu değişikliğe ekleyebiliriz. Bu çalışmanın amacı, Lise Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitaplarında Atatürk’ün Lider ve Asker Kişiliğinin nasıl ele alındığını tespit etmektir. Bu tespitte 1943-2018 tarihleri arasındaki öğretim programları dikkate alınacaktır.

Ders kitapları eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır ve öğretim programları dikkate alınarak yazılmaktadır. Öğretim programlarına aykırı bir ders kitabı ve ders planı düşünülemez. O yüzden ikisinin tutarlı olması gerekmektedir. Fakat her yayımlanan öğretim programı bir öncekine göre birebir aynı olmamaktadır. Bunun için programlar arası benzerlik ve farklıkları ortaya konarak bir analiz yapılacaktır.

T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi, zaman içerisinde değişiklere uğrasa da temelkonular önemini korumaya devam etmektedir. Özellikle Osmanlı’nın son dönemleri, işgal yılları ve Kuvay-ı Milliye nezdinde kurtuluş savaşı ve büyük Anadolu hareketi buna örnek verilebilir. Değişen ise olgular, kazanımların önem derecesi ve veriliş yöntemidir. Bunlar yenilenen her öğretim programının konusunu oluşturmuştur. Özellikle Sosyal Bilimin değişen dinamik bir alan olduğu varsayıldığında, bakış açısında ve konuların dağılımında yenilik yapılması yadsınamaz.

Atatürk’ün ölümüne kadar dersler tarihi olaylar ağırlıklı olarak işlenmeye devam etmiştir. Atatürk’ün ölümünden sonra artık onun yaptıklarına daha çok ağırlık verilmeye başlanmıştır. Atatürk hayattayken tarafsız olunamayacağı kaygısı duyulduğu için ders kitaplarında ona daha az yer verilmiştir.

Hatta ileriki yıllarda dersin sonuna Atatürkçülük eklenerek T.C. İnkılap Tarihi’nin Atatürk’ten ayrı olamayacağı da literatüre eklenmiştir. Bu ders günümüzde tam adıyla Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi olarak eğitim sistemimizin ayrılmaz bir parçasını oluşturmaktadır.