Akademik Veri Yönetim Sistemi
International Science and Academic Congress, Konya, Türkiye, 19 - 20 Nisan 2019, cilt.3, ss.204-205
İletişim, sözlü ve sözsüz sembollerin kullanılmasıyla duygu, düşünce, tutum
veya görüşlerin karşı tarafa aktarıldığı bir alışveriş sürecidir. Bu semboller dil,
kelime, vurgu, şekil, eylem veya resim olabilir. İletişim hem kişilerarası hem de
sosyal bağlamda merkezi bir konuma sahiptir. Her iki bağlamda da kurulan ilişkiler
beraberinde iletişimi de getirmektedir. İletişimin günlük hayattaki tartışılmaz
konumunun yanı sıra kişilerin ruh sağlığı açısından da önemli bir yeri
bulunmaktadır. Sağlıklı iletişimin ruh sağlığı açısından koruyucu bir rolü olduğu
görülmektedir.
Literatürde iletişim becerilerine yönelik farklı tanımlamalar yer almaktadır.
Dinleme, empati, kendini ifade etme, egoyu geliştirici dil, sözel olmayan iletişim gibi
farklı iletişim becerileri tanımlanmıştır. Dinleme iletişim becerileri arasında temel
bir konuma sahiptir. Çoğu zaman dinleme karşıdakinin ne dediğini duymaktan çok
anlama, yorumlama, süzgeçten geçirme gibi daha karmaşık bir süreci ifade
etmektedir. Dinleme aktif-pasif, empatik, amaçlı veya eleştirel gibi alt başlıklara
sahiptir.
İletişim, her yaştan bireyi etkileyen bir güce sahiptir. İlkokul düzeyi öğrencilerde de
iletişim becerilerinin kullanılması kişilerarası ve sosyal ilişkilerin kurulmasında ve
yürütülmesinde önemlidir. Alan yazın incelendiğinde iletişim becerilerini ölçmek
amacıyla geliştirilen ölçeklerin çoğunlukla yetişkinlere yönelik olduğu, ilkokul
düzeyindeki bireylerin iletişim becerilerini ölçecek bir ölçme aracının bulunmadığı
tespit edilmiştir.
Dolayısıyla bu ölçeğin geliştirilmesi ile alan yazındaki boşluğun doldurulması
amaçlanmıştır. Ölçeğin dinleme, kendini ifade etme ve iletişim engelleri olmak üzere
üç boyuttan oluşması amaçlanmaktadır. Ayrıca gelecekte ilkokul öğrencilerinde
iletişim becerilerine yönelik yapılacak çalışmalarda araştırmacılara kolaylık
sağlayacağı düşünülmektedir.
Tarama yöntemi ile yapılan bu çalışmada ulaşılabilen 21 adet literatür bilgisinin
derlenmesi sonucunda elde edilen kuramsal bilgi, ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin
iletişim becerileri düzeylerini belirlemek için bir ölçme aracı geliştirmeye dayanak
olmuştur.
Çalışma grubunda Eskişehir il merkezinde öğrenim gören 4. sınıf öğrencileri yer
alacaktır. Kuramsal dayanak doğrultusunda yazılan ölçek maddeleri öğrencilerin
dikkat ve bilişsel düzeyi göz önünde bulundurularak ölçek üçlü likert olarak
hazırlanmıştır. Anlaşılırlık açısından dil bilim alanından iki uzmanın ve içerik
açısından PDR alanından iki uzmanın görüşüne sunulmuştur. Ölçekte iki kısım
bulunmaktadır. İlk kısımda yaş, cinsiyet, kardeş sırası ve anne baba eğitim
durumlarına ait demografik bilgi formu yer almaktadır. İkinci kısımda ise
katılımcıların iletişim becerilerini ölçmeyi amaçlayan ölçek maddeleri yer
almaktadır. Son olarak ölçek geliştirme aşamaları doğrultusunda uygulama ve
istatistiki işlemler yapılarak ölçeğe son halinin verilmesi, saha ve alan yazına
kazandırılması planlanmaktadır.