Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, cilt.12, sa.1, ss.87-105, 2022 (Hakemli Dergi)
Metafor kullanımı insanlık tarihi kadar eskidir. Bütün kültürlerde metafor kullanılmasına karşılık bazı kültürlerde daha yaygın kullanılmaktadır. Toplum merkezli olma özelliği ağır basan Türk kültüründe metaforların psikolojik danışmada kullanımının bireysel merkezli kültürlere göre önemi daha fazladır. Kültürümüzde önemli metaforlardan biri olan “Ney” pozitif psikolojik telkinde iki manâya gelmektedir. Birincisi hikâyede birey için ayna modeli görmesi, ikincisi ise bireyin gelecek yordamasıyla birlikte kendini hikâyede bulmasıdır. “Ney” kendi kendini telkin eden bir rol-model olarak ortaya çıkar. Bu çalışmada danışan ve danışman arasında gerçekliğin yapılandırılmasında terapötik bir araç olarak “Ney” metafor kullanımı ve metafor kullanımının olumlu sonuçları üzerinde durulmuştur. Mesnevî’nin ilk 18 beyti “Ney”le ilgilidir ve özellikle ilk beyti de “Ney” metaforuyla başlamaktadır. Bu çalışmada nitel tarama yöntemi kullanılmıştır. “Ney” en çok ayrılık ve aşk kavramları için kullanılmıştır. Aşığın olgunlaşması aşkın ateş çemberinden ve tecrübesinden geçmesine bağlanmış ve bir eğitim aracı olarak kabul edilmiştir. Mevlânâ’nın felsefesinde “Ney,” insan-ı 1Bu çalışma IX. Uluslararası Yükseköğretimde Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Araştırma Kongresinde (2019)’da tebliğ olarak sonulmuş, ancak burada genişletilerek ve yeni ilaveler yapılarak makaleye dönüştürülmüştür. “Ney”in en önemli metaforu cennetten kopmuş insana benzetilmiş olmasıdır. İnsanın tekrar cennete dönebilmesi amacıyla kâmil bir mümin olması için çaba sarfetmesi telkin edilmektedir. “Ney”in psikolojik danışmanlık ve rehberlikte telkin ve terapi aracı olacağı bulgusuna ulaşılmış ve rehberlikte bir telkin aracı olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.