12. ULUSLARARASI MÜHENDİSLİK, MİMARLIK VE TASARIM KONGRESİ, İstanbul, Turkey, 23 - 25 December 2023, pp.865-873
Kemer yapıları duvarlar, sütunlar
veya kolonlar arası açıklıkların geçilmesi için eğrisel biçimde tasarlanan yapı
elemanlarıdır. Tarihten günümüze kadar yığma yapılarda karşılaştığımız farklı
formlarda oluşturulan kemer formları, üzerine gelen yükleri, taşıcıyı sütun,
kolon veya duvar elemanları vasıtasıyla zemine sağlam bir biçimde
aktarmaktadır. Geleneksel süreçlerde yığma yapıların kapı, pencere gibi
açıklıkların geçilmesi kemer formlarıyla karşımıza çıkmaktadır. Kemer
yapılarının geliştirilmesiyle birlikte köprü ve su kemerleri gibi geniş
açıklıklı yapılar oluşturulmasına olanak sağlanmıştır. Bu çalışma kapsamında
yığma yapılarda sıklıkla karşılaştığımız kemer formlarının doğal frekans
değerlerinin, sarsma tablası deneyleri ve üç boyutlu sonlu elemanlar modeli ve
analizleri için ABAQUS programı kullanılarak, hesaplanması amaçlanmıştır.
Sarsma tablasında incelenecek olan deney numunelerinde, 50x50x100 mm
boyutlarında harman tuğlası ve tuğla boyutunun 1/50, 2/50 ve 3/50 oranlarında
birleştirici malzeme olarak silikon kullanılmıştır. 4 ve 5 adet harman tuğlası
ile farklı oranlarda silikon kalınlıkları kullanılarak hazırlanan kolon
numuneleri test edilmiş ve deneysel veriler doğrultusunda seçilen silikon
kalınlığıyla kemer formu oluşturulmuştur. Sarsma tablasında belirli bir frekans
değerinde, oluşturulan yapı elemanlarının sarsma tablası ve tepe noktaları
arasındaki ivme farkları karşılaştırılarak kemer formu için en uygun birleşim
oranı tayin edilmiştir. Sarsma tablası deneyleri sonucunda hazırlanan kemer formunun,
tanımlanan boyut ve malzeme özellikleriyle birlikte ABAQUS programında sonlu
elemanlar metodu ile modellenerek, doğal frekans değeri hesaplanmış ve deneysel
veriler ile karşılaştırılmıştır.