Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisinin Ölçülmesine Yönelik Yaklaşımlar


Aksakal G., Erkoç M. F., Tonbuloğlu İ.

The 18th International Scientific Research Congress , Ankara, Türkiye, 16 - 17 Aralık 2023, ss.22-23

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.22-23
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Özet: Son yüzyılda bilgi ve iletişim teknolojilerinin ortaya çıkması ile bireylerin çalışma hayatında ve günlük yaşantısında sahip olması gereken temel beceriler farklılık göstermeye başlamıştır. Bilgi İşlemsel Düşünme (BİD) becerisi; insanlara günlük yaşantısında karşılaştığı problemleri çözme konusunda rehberlik eden ve dijitalleşen dünyada giderek önemi artan bir 21. yüzyıl becerisi olarak görülmektedir. Bu çalışmada alanyazın taraması yapılarak BİD becerisinin ölçülmesinde kullanılan çeşitli yaklaşımlar incelenmiş ve bu yaklaşımların avantaj ve dezavantajları araştırılmıştır. Alanyazında yapılan tarama sonucunda BİD becerisi ölçülürken alt boyutları ile ele alındığı ve birçok farklı ölçüm yöntemlerinin kullanıldığı görülmüştür. BİD becerilerinin ölçülmesinde en çok odaklanılan alt boyutların soyutlama, algoritmik düşünme, ayrıştırma, örüntü tanıma, test etme, hata ayıklama ve veri okuryazarlığı olduğu tespit edilmiştir. BİD becerisinin ölçüldüğü çalışmalar değerlendirildiğinde ürün ve süreç odaklı ölçme yöntemlerinin kullanıldığı beceriye ve etkinliklere odaklanan ölçümler dikkat çekmektedir. BİD’in ölçülmesinde ölçek, anket, geleneksel yöntemler, portfolyo, proje, performans temelli rubrik, görüşme, gözlem, video kayıtları, tasarım senaryoları, üç boyutlu yaklaşım ve birden fazla ölçme yöntemini içeren değerlendirme sistemleri gibi çeşitli ölçme yaklaşımlarının kullanıldığı görülmüştür. Ayrıca birçok çalışmada programlama araçlarının, interaktif web uygulamalarının ve Bebras görevlerinin BİD becerisinin ölçülmesinde kullanıldığı saptanmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre BİD becerisinin ölçülmesinde kullanılan bu yaklaşımların; sürecin ayrıntılı olarak incelenmesini sağlaması, gerçek yaşam becerilerini geliştirmesi, karmaşık ve üst düzey zihinsel becerilerin değerlendirilmesine imkân tanıması, öğrenci performanslarının gözlenebilmesi ve öğretim süreci içerisindeki gelişim düzeylerinin derinlemesine incelenebilmesi gibi avantajları bulunmaktadır. Bununla birlikte sürecin değerlendirilmesinin zaman gerektirmesi, öğretim sürecinde yanlış zamanda kullanımı nedeni ile öğrenci motivasyonunun düşmesi, öğrencinin bilgiyi eksik ve çarpıtarak verme ihtimali, öğrencilerin önceden oluşturdukları ürünler hakkında hatırlama sorunu yaşamaları, testlerin öğrenci yeterlik ve duyarlıklarını yansıtmaması gibi dezavantajlarının olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dipnot: Bu çalışma Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri A.B.D’da yürütülmekte olan “Bilgi İşlemsel Üretkenlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması” başlıklı yüksek lisans tezinden türetilmiştir. Anahtar Kelimeler: Bilgi İ ̇ şlemsel Düşünme, Bilgi İ ̇ şlemsel Düşünme Becerisinin Ölçülmesi