31.Ulusal Kimya Kongresi , İstanbul, Türkiye, 10 - 13 Eylül 2019, ss.356
Metal oksit nanoparçacıkları arasında, çinko oksit (ZnO) son zamanlarda benzersiz özellikleri ve geniş uygulamaları nedeniyle geleceğin malzemesi olarak gösterilmektedir [1]. Çevre kirliliği konusundaki yeni teknolojisinden dolayı fotokatalist yarı iletkenler arasında çinko oksit son yıllarda büyük ilgi
görmektedir [2]. Su kaynaklarının kirlenmesindeki sebeplerin başında boyar madde içeren endüstriyel atıksu gelir. Toksik olduğu gibi, ekosistemi ve de insan sağlığını da tehdit eden bu boyalar, güneş ışığına, sıcaklığa karşı dirençlidir. Endüstride mevcut olan boyar maddelerin, çevreye deşarj
edilmeden önce arıtılması işlemi için birçok fiziksel ve kimyasal yöntem kullanılmakta ve gelişen teknoloji ile bu yöntemler iyileştirilmektedir [3].Bu çalışmada amacımız Cupressus arizonica (CA) bitkisinin yaprak ve kozalaklarının su ve etanol ekstrakları ve çinkoasetat tuzu kullanılarak yeşil sentez yöntemi ile sentezlenen ZnONPs’in fotokatalizör olarak kullanılmalarının araştırılmasıdır. Bu amaçla tekstil boyası olarak kullanılan Basic Yellow(BY), Basic Violet 39(BV), Methylene blue(MB), Brilliant Blue(BB) ve Basic Red 46(BR) boyarmaddelerinin sulu çözelti içerisinde ZnONP’ler tarafından fotokatalitik bozunma oranları fotokatalizör kombinasyonları kullanılarak incelenmiştir. 50 nm boyutundaki ZnO nanoparçacıkları için fotokatalist reaksiyon etkinliği, 4 saat içinde çalışılan boyalar için %24- %77'arasında değişirken 8 saat içinde %54-%100 ‘e varan renk giderimi görülmüştür. BV ve MB boyarmaddelerin sulu çözeltilerinde 7-8 saatte tamamlanan foto parçalanma nano ZnO partiküllerin önemli fotokatalitik aktiviteye sahip olduğunu ortaya koymuştur.
Anahtar Kelimeler: çinko oksit, nano partikül, cupressus arizonica,
yeşil sentez, Basic Yellow, Basic Violet 39, Metilen Blue, Brilliant Blue ve
Basic Red 46 , fotokataliz
Referanslar
1) Arığ E., Nanoyapıda Çinko Oksit Partiküllerinin Üretimi
Ve Karakterizasyonu, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Yüksek Lisans Tezi , İstanbul, 2010.
2) Diler E., Sulu Ortamda Bulunan Azo Boyar Maddelerinin
Fotokatalitik Oksidasyon Yöntemi İle Parçalanması Ve Kinetik Parametrelerinin
Belirlenmesi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi
,Adana, 2010.
3)Topçuolu E., Boyar
Maddelerin Çeşitli Adsorbanlarla Adsorpsiyonunun İncelenmesi, İstanbul
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi , Aralık, 2016.