Akademik Veri Yönetim Sistemi
II. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi / 2nd International Congress on Multidisciplinary Studies, Adana, Türkiye, 4 - 05 Mayıs 2018, ss.367
Adana il sınırları içerisinde kiliseden camiye dönüştürülmüş yapıların araştırıldığı bilimsel proje kapsamında değerlendirilen Kıbrıslar Köyü Cami, bugüne dek herhangi bir çalışmaya konu edilmemiş olması ve Kilikya bölgesi arkeolojisi için önemli izler barındırdığı izlenimiyle bu çalışmada ele alınmıştır. Mülkiyeti Kıbrıslar Köyü tüzel kişiliğine ait olan yapı, parseli içerisinde yer alan çeşme ve mezarlıkla birlikte, köy muhtarlığının başvurusu sonucu Adana Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 23.08.2012 gün ve 1226 sayılı kararıyla 2. derece anıtsal yapı olarak tescil edilmiştir. Toros dağları üzerinde eğimli bir arazide konumlanan özgün yapı, kuzey ve güney cephelerine bitişik inşa edilmiş betonarme ek binalar nedeniyle bugün dışarıdan zorlukla algılanmaktadır. Cami olarak kullanılan giriş kotundaki özgün ve ek yapıların altında, büyük kısmı bugün toprak altında kalmış mekânlar yer alır. Bu mekânlar kilisenin de önceki dönemlere ait farklı bir yapı üzerine inşa edildiğini göstermektedir. Yapının tarihsel sürecine ilişkin önemli izler barındıran bu bölüm ise güney yönde bitişik inşa edilmiş bina nedeniyle dışarıdan izlenememektedir. Söz konusu nitelikleriyle daha detaylı incelemeye değer görülen Kıbrıslar Köyü Cami mimari analizinin Kilikya bölgesinde yapılmış arkeolojik araştırmalara daha önce belgelenmemiş bir yapıyı tanıtarak katkı sağlaması ve yapılacak çalışmalara altlık oluşturması amaçlanmıştır. Saha çalışmasında elde edilen veriler ışığında yapının mevcut durumu belgelenmiş, mimari analizi yapılmış ve tarihsel süreç içinde geçirmiş olduğu işlevsel ve yapısal değişiklikler irdelenmiştir. Belgeleme aşamasında 1/100 ölçekte yapı ve yakın çevresini içeren vaziyet planı, 1/50 ölçekte yapının rölöve planları, kesitleri ve görünüşleri hazırlanmıştır. Tüm mekânlar ayrıca fotoğrafla da belgelenmiştir. Hazırlanan ölçülü çizimlere ek olarak, yapı üç ana bölüme ayrılmış ve numaralandırılan mekânları yazılı olarak da tanımlanmıştır. Mevcut yapının mimari özellikleri analiz edilerek dönemsel farklılıklar ortaya çıkarılmıştır. Bu aşamada bölgenin fiziksel, coğrafi ve tarihsel özellikleri araştırılmış, bölgedeki benzer mimari özellikler gösteren yapılar incelenmiştir. Mimari analiz ve karşılaştırmalı çalışmadan elde edilen veriler ışığında yapının bir mimari değerlendirmesi yapılmış ve korunmasıyla ilgili öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Tarihi Yapılar, Kilise, Cami, Adana, Kıbrıslar Köyü