LATİN AMERİKA SAĞLIK SİSTEMLERİNİN KÜMELEME ANALİZİ YOLUYLA SINIFLANDIRILMASI VE OECD SAĞLIK SİSTEMLERİYLE KARŞILAŞTIRILMASI


Yazar Ç., AKSOY T.

Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, sa.664, ss.105-155, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2023
  • Dergi Adı: Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.105-155
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı OECD'nin 2018 Sağlık Sistemi Karakteristikleri Anketi'ni kullanarak Latin Ame- rika ülkeleri sa ğlık sistemlerini sınıflandırmaktır. OECD ülkelerine odaklanm ış olan literatüre Latin Amerika ülkelerini ve bu ülkelerin OECD ile karşılaştırılmasını ekleyerek katkıda bulunmak hedeflen- miştir. Anket sonuçları 21 Latin Amerika ülkesi için 0-6 arasındaki sistem göstergelerine dönüştürüle- rek sağlık politikası ve kurumlarını temsil eden 13 gösterge hesaplanmıştır. Kümeleme analizi için hi- yerarşik ve y ığınsal kümeleme ve Ward bağlantı yöntemi kullanılmıştır. Sonuçlara göre 2 ana küme ortaya çıkmaktadır. Tedarikçi seçim hakkının serbestliği, bütçe disiplini ve Sa ğlık Teknolojisi Değer- lendirme (STD) süreçlerinin rolünün öne çıktığı 7 ülkeden oluşan bir kümenin diğer Latin Amerika ülkelerinden ayrıldığı görülmektedir. Bu kümede vatandaşların finansal korunma seviyesi daha düşük olup STD ve kap ı bekçiliği gibi bazı politikalarda geri kalınmıştır. Ayrıca, kümelerin düzenleyici ya- pıları ve makro sonuçları OECD ile karşılaştırıldığında farklılıklar bulunmuştur.
This study’s purpose is to classify Latin American health systems using OECD's 2018 Health System Characteristics Survey. It is aimed to contribute to the literature which focused on OECD countries by including Latin American countries and their comparison with OECD. 13 indicators representing health policies and institutions were calculated for 21 Latin Ame- rican countries by converting survey results to system indicators between 0-6. Hierarchical and agglomerative clustering and Ward linkage method were applied for the cluster analysis. Consequently two main clusters emerged. It was observed that a cluster of 7 countries diver- ged from other Latin American countries, where freedom of supplier choice, budgetary dis- cipline and role of Health Technology Assessment (HTA) processes stood out. The level of financial protection of citizens in this cluster was lower and some policies such as HTA and gatekeeping were lagging behind. Also, regulatory structures and macro outcomes of the clusters differed compared to OECD.