Barak Yöresi Uzun Havalarının Karakteristik Yapısını Oluşturan Yerel ve Müzikal Unsurların İncelenmesi


Mahmoudi Ö., BALOĞLU B. Ş.

International Journal of Social & Humanities Sciences Research (JSHSR), cilt.11, sa.107, ss.1006-1018, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Barak havaları, tarihsel bakımdan değerlendirildiğinde Anadolu'nun en kadim müzikal ögelerini bünyesinde barındıran, geleneksel halk müziğine ait uzun havalardır. Barak havaları için “yüzlerce yıllık bir göçün hikayesi” demek,  yerinde bir tabir olacaktır.   Çünkü barak barak havalarının sözel içeriğe dayalı, kendine özgü bir yapısı vardır. Ve bu sözel içerik çok önemli bir boyutta binlerce yıllık göçer yaşantısının bir ürünüdür. Sözel içerik, barak havalarının müzikal yapısının belirlenmesinde en önemli unsur olmuştur.  Bu  sözel  içeriğe  bakıldığında,  Göçebe  Türkmen  yaşantısının  binlerce  yıllık  tarihinde  yaşadığı  acıların,  göçlerin, kahramanlıkların, sevgilerin ve aşiret kavgalarının konu edildiği görülür. Diğer yörelerin uzun hava tavırlarından farklı olarak, barak havalarının müzikal yapısına, yaşanmış hikayelerin ve yörenin aşiret kültürüne dair yaşam biçiminin direkt etki ettiğini görürüz. Bozlaklara, hoyratlara, mayalara ve diğer serbest karakterli halk müziği eserlerine baktığımızda, sözel içeriklerini barak Barak havalarında olduğu kadar kahramanlık ve savaşlar değil, daha çok yaşanılan acılar  ve  sevgi  temalarının  oluşturduğu  görülür.  Bu  sebeple  de  bu  uzun  havaların  icralarında, barak havalarında  olduğu  gibi çığırtkan ve savaşçı bir okuma üslubu, sert ve keskin hançereler görülmemektedir. Bu hançere biçimi ve okuma üslubu, barak havalarının kendine özgü bir tavır olarak ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı ise barak havalarının icra üslubuna ve melodik yapısına doğrudan etki etmiş olan yerel unsurları ve melodilerin yapısal özelliklerini incelemek suretiyle barak yöresi uzun havalarının bugünkü biçiminin daha sağlıklı değerlendirilip anlaşılmasına katkı sağlamaktır.

Barak Havas are long melodies belonging to traditional folk music that, when evaluated from a historical perspective, embody the most ancient musical elements of Anatolia. It would be an appropriate expression to call Barak's weather "the story of a centuries-old  migration".  Because  Barak  tunes  have  a  unique  structure  based  on  verbal  content.  And  this  verbal  content  is,  to  a  very important extent, a product of thousands of years of migration experience. Verbal content has been the most important element in determining  the  musical  structure  of  Barak  melodies.  When  we  look  at  this  verbal  content,  we  see  that  the  pain,  migrations, heroism, love and tribal fights of the Nomadic Turkmen life throughout its thousands of years of history are discussed. Unlike the Uzun Hava styles of other regions, we see that the musical structure of Barak Havas is directly influenced by the stories that have been experienced and the lifestyle of the tribal culture of the region. When we look at the folk music works of Bozlaks, Hoyrats, Mayas and other free characters, we see that their verbal content is not about heroism and wars as in Barak's moods, but rather the theme of pain and love. For this reason, in the performances of these free sounds, a screaming and warlike singing style and hard and sharp daggers are not seen as in the Barak sounds. This dagger shape and reading style caused the Barak moods to emerge as a unique  attitude.  The  aim  of  this  study  is  to  contribute  to  a  better  evaluation  and understanding  of  the  current  form  of  the  Barak region's  long  havas  by  examining  the  local  elements  and  structural  features  of  the  melodies  that  have  directly  affected  the performance style and melodic structure of Barak Havas.