Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, İstatistik Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gamze Deniz
Danışman: Reşit Çelik
Özet:
xi
ÖZET
Covid 19 Pandemi Sürecinin E-Ticaret Üzerine Etkisi
Gamze DENİZ
İstatistik Anabilim Dalı
Yüksek Lisans Tezi
Danışman: Doç. Dr. Reşit Çelik
2019 yılında Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıkan Covid-19 pandemisi tüm
dünyaya kısa sürede yayılmış olup ülkemizde de görülmeye başlanmıştır. Yayılma
sonrası Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilmiştir.
Pandeminin bulaşma yolları ise hapşırma, öksürme gibi damlacık yoluyla olup en
yaygın semptomları ise başlıca ateş, öksürük, yorgunluk, tat veya koku kaybıdır.
Ciddi semptomları ise nefes darlığı, solunum güçlüğü veya göğüs ağrısıdır. Hızlıca
yayılan Covid-19 pandemisini önlemek amacıyla Sağlık Bakanlığı onayı ile temin
edilen Çin merkezli Sinovac ve Biontech aşısı insanlara aşamalı olarak
vurulmuştur.
Pandemi her alanı etkilediği gibi e-ticaret sektörünü de büyük ölçüde etkilemiştir.
İnsanlar alışveriş sıklıklarını gelen yasaklar, alınan tedbirler sebebiyle
perakendecilik sektörünü geride bırakıp e-ticaret sektörüne yönelmeye
başlamışlardır. Böylece e-ticarete olan rağbet artmıştır.
Bu araştırmada, Covid-19 pandemi sürecinin e-ticaret üzerine olan etkisi
incelenmiştir. Online ankete 18 yaş üstü 428 birey katılmıştır. Araştırmaya katılan
bireyler İstanbul-Şişli bölgesinde yaşamaktadır. Online anket sonuçları SPSS (IBM Corp. Released 2012. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 21.0. Armonk,
NY:IBM Corp.) programı kullanılmış olup 𝑝< 0,05 istatistiksel olarak anlamlı
kabul edilmiştir (Winer ve ark. 1991, Motulsky 1995, Schervish 1996).
Yapılan çalışmada bireylerin e-ticaret kullanımına ilişkin özelliklerine bakıldığında
gelen yasaklar, çoğunlukla evden çalışma ve evde kalma tercih edilmesinden
dolayı internet üzerinden gıda ve içecek alışveriş yapma sıklığı artmştır.
Pandemide hijyen koşullarının önemli olması sebebiyle kişisel bakım ve temizlik
ürünlerinde artış olmuştur. Bireylerin internet üzerinden giyim ve aksesuar
alışveriş yapma sıklıkları çoğunlukla kullandıkları görülmüştür. İnsanların artık
tüm vaktini evde geçirmesinden dolayı katılımcıların çoğunun kitap ve hobi
alışverişi yapmışlardır.
Çalışma sonucuna göre pandemi öncesi e-ticaret kullanımında artış meydana
gelmesi durumunda pandemi döneminde de e-ticaret kullanımında artış meydana
geldiği gözlemlenmiştir. Pandemide hijyen koşullarının önemli olması sebebiyle
ürün gruplarına bakıldığında da kişisel bakım ve temizlik ürünlerinde artış olduğu
gözlemlenmiştir.